Scenografsko-kostimografska rješenja na sceni mostarskog Narodnog pozorišta u osnovi su dugo zadržala mnoge recidive manira međuratnog repertoarskog pozorišta, preraslog u artificiranu arhitektonsku monumentalnost. Vremenom su se na sceni ovog teatra mogle uočiti tendencije savremenijih pravaca pozorišne scenografije i kostimografije koja su zalazila u prostor inovacija i gdje su se mogle zapaziti osnovne stilske cjeline: apstraktni simbolizam i prostorni funkcionalizam. Pored otvorenosti prema stilskim traganjima savremenog teatra u domenu scenografije i kostimografije primjetna su bila stremljenja pojedinih scenografa i kostimografa da sa velikim žarom učestvuju u tehnološkom eksperimentu svog vremena, koristeći sva sredstva ekspresije omogućena tehničkim novinama. U prvom redu to su osvjetljenje i netradicionalni materijali. Valja napomenuti da je Narodno pozorište u Mostaru brzo po osnivanju osposobilo veoma plodonosne slikarske radionice za izradu pozorišne dekoracije, rekvizite, scenskog namještaja i za slikanje pozorišnih zavjesa, prospekata, rikvanda, šumskih i enterijerskih sufita. Slikani su recimo, saloni u rokoko bidermajer stilu kao odaje i građevine renesanse ili Vizantije i slično. U tim radionicama mogle su biti izrađene sve vrste dekoracija, ukrasa, perika i kostima svih epoha i stilova, kao i kompletna oprema određenih predstava. Zato se sa ponosom na plakatima i afišama premijernih predstava isticalo ”dekor i kostimi izrađeni u vlastitim radionicama”. U ovom teatru kao scenografi i kostimografi bili su uposleni: Mirko Kujačić (1951-1952.), Aurelija Branković (1953-1957.), Dobrivoje Bobo Samardžić (1955-1961.), Đuro Termačić (1956-1963.), Dušanka Radosavljević Jovanović (1957-1959.), Pavle Vojković (1963-1966.), Danilo Rešetar (1954-1993.) i Zorica Jovanović (1970-1971.). Pored njih u 332 premijere ovog teatra, od osnutka do danas, kao gostujući scenografi i kostimografi bilo je angažirano za scenografiju 70 a kostimografiju 69 umjetnika.
Za našu izložbu odabrali smo 19 autora uz napomenu da kompletna dokumentacija scenografsko-kostimografskih rješenja za predstave ovog teatra nije sačuvana. Naime, veliki broj mapa sa ovim rješenjima uništen je u ratu 1992-1995. godine.
* * *
Na izložbi su zastupljeni ovi autori: Miše Račić, Nikolaj Morguljenko, Mirko Kujačić, Paul Schneider, Aurelija Branković, Helena Uhlik-Horvat, Živorad Kukić, Dušanka Radosavljević-Jovanović, Zulfikar Zuko Džumhur, Drago Bušić, Danilo Rešetar, Pavle Vojković, Memnuna Ćurić, Mustafa Ico Voljevica, Evgenija Dimitrijević, Vanja Popović, Slavica Lalicki, Svetlana Visintin i Helena Volfart-Kojović.
|