|
Mnogi su mudraci i filozofi pokushali da definishu majchinu ljubav i njenu ulogu kao matice zhivota, ali meni se chini da je to najbolje uchinilo ono ciganche koje je, uplakano, trazhec'i majku, na pitanje kakva je njegova majka, odgovorilo: ”Moja je majka najljepsha i najbolja na svijetu”. Vrhunac ove mudrosti i istine potvrdjuje i narodna poslovica koja genijalno sublimira nash odnos prema majci: ”Onog dana kad majka umre pochinje starost”.
I, zaista, kao shto i nevjernik u teshkim i opasnim zhivotnim situacijama, i pored sveg svog ateizma, priziva Boga u pomoc', tako i mi ma koliko bili stasali i zhivotno osamostaljeni, kad nam je najtezhe zavapimo za majkom, bila ona zhiva ili ne.
A majka je jedina koja daje i uzvrac'a ljubav bez naknade i uslovljenosti, jedina spremna na istinsku i nesebichnu zhrtvu, da zashtiti i odbrani. To potvrdjuje i jedna indijska poslovica koja kazhe: ”Samo onaj koji se povjeri majci i onaj koji se povjeri zemlji nec'e propasti”.
I kao rezime ovog kratkog osvrta citirajmo I. Tarketija chija misao mi se chini najcjelovitija: ”Samo je majka ona koja daje bozhanski znachaj zheni”.
Sve ovo je i te kako dobro znao i Momir Sekulic', koji se odvazhio na sastavljanje ove Antologije. Kazhem: odvazhio, jer je za to trebalo imati i dovoljno znanja i dovoljno hrabrosti i dovoljno literarno-estetskog afiniteta. A da je on ispunjavao sve ove uslove najbolje potvrdjuje sama Antologija i veoma nadahnuti Predgovor koji nudi chitaocu. On je samim tim posao antologichara i priredjivacha, uglavnom, vrlo uspjeshno obavio. Ali, i da nije, sam njegov trud, obim i obilje materijala koji je trebalo istrazhiti, estetski procijeniti, odabrati i razvrstati zasluzhuje samo pohvalu. A to se mozhe ilustrovati sljedec'im:
Antologija sadrzhi preko 360 pjesnichkih jedinica (preko 70 narodnih i oko 300 umjetnichkih) sa oko 280 zastupljenih autora. I cio taj obimni materijal je podijeljen u shest tematskih cjelina: Zhubori lirskih narodnih pjesama o majci, Bol i ponos u srcu majke (tuzhbalice), Biseri lirskih i lirsko-epskih pjesama o majci (balade i romanse), Zhiva prisutnost majke u narodnoj epici, Zlatni vijenac pjesama o majci poeta za djecu i U sazvezhdju svetog sjaja – pjesme o majci pjesnika za odrasle.
Ovakvom strukturom knjige Sekulic' sugestivno, i uspjeshno, ukazuje na narodnu knjizhevnost kao izvorishte i korijen, na njenu neraskidivu povezanost sa umjetnichkom lirskom poezijom o majci, na njihovu nedjeljivost u kreiranju njenog bozhanskog lika pochev od bogomajke do majke chovjeka. Pri svemu tome, bilo bi nepravichno posebno isticati bilo koje pjesnichko ime, pochev od Njegosha i Andric'a do onih najmladjih, bez obzira na objektivnu razliku i umjetnichke domete njihovih pjesama, jer sve njih u jednu cjelinu uvezuje tematski krug kome su posvec'ene. Svi su oni iskazali svoj glas u kreiranju lika majke, bez obzira shto je taj glas jednih bio estetski jasan, chist i ubjedljiv, a drugih manje artikulisan, no izrechen ne sa manje ljubavi prema majci.
Medjutim, mozhda bi se ovoj Antologiji (zvala se ona tako, ili zbornik, izbor i sl.) mogao postaviti prigovor druge vrste, da u nju nijesu uvrshteni josh neki pjesnici koji to svojim opusom zasluzhuju, kao i prigovor estetskog kriterijuma u odabiru zastupljenih pjesnika i pjesama. Ali, konachno, to je subjektivni izbor i pravo antologichara, chiji mjeritum se mora poshtovati.
U svakom sluchaju, i bez obzira na ovakve i moguc'e druge prigovore, bili oni osnovani ili ne, sa sigurnoshc'u se mozhe rec'i da je Sekulic' nashoj kulturnoj i knjizhevnoj bashtini ponudio zaista jednu vrijednu knjigu, nezaobilaznu za svaku biblioteku (gradsku, shkolsku ili privatnu) i kao obaveznu lektiru sa ovom tematikom. To je pionirski poduhvat ove vrste u nashoj Republici i osnov za sve buduc'e antologichare angazhovane na planu ove tematike. A to chini i osnovnu i estetsku i socioloshku vrijednost ove Antologije u kojoj se na jednom mjestu mogu nac'i najljepshe pjesme o majci nashih pjesnika i narodnog pjevacha, jer kako kazhe jedna jevrejska narodna poslovica: ”Bog nije mogao biti na svakom mjestu, pa je zato stvorio majke”, a Sekulic' ih okupio u ovoj Antologiji.
|