”plači voljena zemljo”
Alan Paton
Prije više godina igrao sam u gorespomenutoj drami južnoafričkog dramatičara ulogu sveštenika Stivena Kumala. Sjećam se da je ona tada imala lijep prijem kod zeničke publike budući da je duboko ljudski i umjetnički odslikavala ondašnje tamošnje društvenopolitičke prilike u kojima su rečenog sveštenika zbog domorodačkog svog rodoljublja, te i rasne diskriminacije ondašnji bijeli vlastodršci duboko unesrećili osudivši mu sina zbog inkrimisanog čina ubistva na kaznu smrti vješanjem. Predstava je bila, i muzički još bogato intonirana, na zavidnoj umjetničkoj visini da sam ja kao interpretator rečene glavne uloge, pa i živeći onda u zemlji koja je slovila za visoko razvijeno i humano društvo, duboko osjećajno tumačio lik rečenog sveštenika zbog čega mi se dešavalo redovno da iza završene predstave gotovo da nisam ni morao da perem lice od tamne boje kojom bih bivao premazan već bi ono od prolivenih suza tokom predstave samo bivalo izaprano.
Tada naravno još u našoj društvenoj stvarnosti nije moglo biti ni pomena od onoga što će se dogoditi. A moglo bi se reći ne ni mnogo drukčije i poraznije od južnoafričkog aparthejda, te je sigurno i to u mojoj ondašnjoj širokoj i umjetničkoj interpretaciji bio dodatni ton tragičnosti.
Danas, pak, sjećajući se te predstave i svega što se ispodogađalo ne samo u Južnoj Africi, a koja je nekom čudnom srećom isplovila iz svoje duge i surove tragičnosti, ali gledajući šta se sve drugo dešava u današnjem posve izokrenutom svijetu, te posebno i kod nas, ja se osjećam, pa da kažem, ne samo kao nekadašnji scenski umjetnik – već i višestruko teže.
Boli me sve što iz dana u dan neprestano gledam i slušam, te o tome hoću-neću moram da mislim, što je sve još ”zakićeno” i našom sveukupnom društvenom nevoljom čini jednom drugom, neprekidnom tragičnom životnom predstavom.
Tada mi često padaju na pamet i sve druge – i osim onih u rečenoj patonovoj drami – nevolje, i to najviše zbog izgubljenosti i preteške zapletenosti kojoj kao da se i ne vidi kraj!
|